Yaşam Alanlarındaki Hava Kalitesinin Etkileri

İçinde yaşadığımız ve havasını soluduğumuz evler, okullar, AVM’ler, kapalı eğlence mekanları, hastaneler, spor salonları ya da her türlü kapalı alan içindeki hava kalitesi yaşadığı Covid 19 Pandemisinin ardından çok daha fazla sorgulanır olmuştur. Sosyalleşmenin ve boş zamanların değerlendirilmesi gibi daha birçok etkinlik kuralları değişim göstermeye başlamıştır. Son yıllarda değişen koşullar sebebiyle artık daha çok kapalı alanlar içinde yaşamaya başladık. Bunun sonucunda daha önceleri çok kıymet vermediğimiz iç mekan hava kalitesinin ne kadar değerli olduğu ortaya çıktı. Artık kapalı yaşam alanları hava kalitesinin bilimsel değerleri artık bir standart olarak karşımıza çıkmakta. (ISO 16000-40:2019)

Son gelişmelere istinaden altı ülkede (Çin, Hindistan, Meksika, Tayland, İngiltere ve ABD) 302 ofis çalışanı arasında bir araştırma yapılarak sonuçları bilim adamları tarafından paylaşılmıştır. Global CogFx isimli bu araştırma, kapalı yaşam alanlarının hava kirliliğinin bilişsel performans üzerindeki etkilerini ölçümlemiştir. PM2.5 ve ventilasyonun bilişsel test performansı üzerindeki önemli akut etkilerini görülmüştür. (PM2.5, gerçek zamanlı hava kalitesini ölçen bir ölçü birimidir. Değerleri 0 - 500 arasında değişir. PM2.5 göstergesi, ortamdaki havanın kalitesine ilişkin sizi gerçek zamanlı olarak bilgilendirir.) Bu bulgular, hava kirliliğinin hem kısa hem de uzun vadede beyin sağlığını nasıl etkilediğine dair kanıtlara ulaşmıştır.PM25'in etkilerinin sadece çocuklara veya yaşlı popülasyonlara özel olmadığını, genç yetişkinler arasında da etkili olduğunu göstermiştir. (Katılımcılarının ortalama yaşı 33'tür).

yaşam alanı

Daha düşük PM2.5 seviyelerinden (Örneğin: kardiyovasküler hastalıklarda, astım ataklarında, erken ölümlerde azalma) ve daha yüksek ventilasyon oranlarından (Örneğin: bulaşıcı hastalık bulaşmasında azalma, daha az hasta olma semptomları) iç mekanlarda hava kalitesini iyileştirmek için daha fazla çaba harcamamız gerektiğini gösteriyor. Havalandırma performansı ve sonuçta alınan hava kalitesi kontrollü bir destek sisteminin kurulması gerekliliğini artırmaktadır. Özellikle geniş ve kapalı çalışma alanlarında Radyal fan tipi havalandırma unsurları istenilen performansı sağlayan sistemlerdir. İçerisinde döner bir çark bulunduran Radyal fanlar genellikle endüstri sektöründe kullanılmaktadır. Toz toplama ve hava soğutma özelliğine sahiptir. Kullanıldığı ortamda yüksek performans gösteren Radyal fanlar her zaman tercih sebebidir.

İç hava kalitesini iyileştirmek için üç temel strateji vardır:

Kaynak kontrolü
Geliştirilmiş Havalandırma
Hava temizleyiciler

Kaynak kontrolü

Genellikle iç hava kalitesini iyileştirmenin en etkili yolu, bireysel kirlilik kaynaklarını ortadan kaldırmak veya emisyonlarını azaltmaktır.

Asbest içerenler gibi bazı kaynaklar kapatılabilir veya kapatılabilir; gaz sobaları gibi diğerleri emisyon miktarını azaltmak için ayarlanabilir. Çoğu durumda, kaynak kontrolü, iç hava kalitesini korumak için havalandırmayı artırmaktan daha uygun maliyetli bir yaklaşımdır, çünkü havalandırmayı artırmak enerji maliyetlerini artırabilir.

Geliştirilmiş Havalandırma

Evdeki hava kalitesi sorunlarının çoğu için kaynak kontrolü en etkili çözümdür.Evinizdeki hava kirleticilerinin konsantrasyonlarını düşürmenin bir başka yolu da gelen dış hava miktarını artırmaktır. Hava ısıtma sistemleri dahil olmak üzere çoğu ev ısıtma ve soğutma sistemi, eve mekanik olarak temiz hava getirmez. Hava uygun olduğunda pencereleri ve kapıları açmak, pencere veya çatı fanlarını çalıştırmak veya havalandırma kontrolü açıkken bir pencere klimasını çalıştırmak dış havalandırma oranını artırır. Doğal havalandırma, açık pencere ve kapılardan geçen hava hareketini tanımlar. Düzgün kullanılırsa, doğal havalandırma, klima sistemi olmayan evlerde veya elektrik kesintileri veya elektrik kesintileri sınırladığında veya klima kullanımını imkânsız hale getirdiğinde çok sıcak olabilen iç hava sıcaklığının ılımlı hale gelmesine yardımcı olabilir.

Hava Temizleyiciler

Hayatımızın her anında bulunan fan cihazları; öncelikli olarak ortam havasını değiştiren ve iyileştiren sistemlerdir. Kaliteli hava sirkülasyonu bizi daima enerjik ve aktif tutar. Temiz hava soludukça daha üretken ve canlı kalırız. Havalandırma ile oluşan temiz ve taze havalı ortamlar her canlı için vaz geçilmezdir. Özellikle inşaat sektörünün yaşam alanları oluştururken kullandığı fanlar veya aspiratörler yaşam kalitesini doğrudan etkileyen özellikli cihazlardır. Bu cihazalar kaliteli olmalıdır, kurumsal firmalarca üretilmiş markalar olmalıdır ve arıza oluşturmadan yıllarca çalışmalıdır.

Günümüzde genellikle endüstriyel fabrikalarda ve iş yerinde Elicent ve Dynair marka ürünler kullanılmaktadır. Amaç; ortamda bulunan veya muhtemel bulunacak olan istenmeyen koku, hava veya partiküllerin ortamdan ayrılmasını sağlamak ve buna yön verebilmektir. Bu nedenle ihtiyaçlara göre fan cihazları kapasite ve yeterlilik anlamında bölümlere kategorize olmuşlardır. Çatı Tipi Radyal -Aksiyal, Kanal Tipi Aksiyal, Korozyona Dayanıklı veya Duvar Tipi Aksiyal Fanlar gibi başlıklar altında incelenebilir. Bu tip cihazlarda üfleme veya emiş seçenekleriyle uygulama montajı yapılabilir. Çatının veya çatı görevi gören yapının eğilimine göre üretilen bu fanlar yağmurdan ve şiddetli rüzgarlardan ve sayısın olumsuz koşullardan etkilenmeyecek donanım ve üretim proseslerine sahiptir. Yıllarca güvenle kullanılabilir. 2.000 m3/h den 20.000 m3/h kadar üretimi yapılır. Güvenirliliği, güç değerleri, koruma sınıfı değerleri ve yalıtımı sertifikalarıyla kullanıcı dostu ürünlerdir.

Piyasada, nispeten ucuz masa üstü modellerden sofistike ve pahalı tüm ev sistemlerine kadar değişen birçok türde ve boyutta hava temizleyici vardır. Bazı hava temizleyiciler partikül gidermede oldukça etkilidir, çoğu masa üstü model de dahil olmak üzere diğerleri çok daha az etkilidir. Bir hava temizleyicinin etkinliği, iç ortam havasındaki kirleticileri ne kadar iyi topladığına (verim oranı yüzdesi olarak ifade edilir) ve temizleme veya filtreleme elemanından ne kadar hava çektiğine (dakikada fit küp olarak ifade edilir) bağlıdır.Düşük hava sirkülasyon hızına sahip çok verimli bir toplayıcı etkili olmayacak, yüksek hava sirkülasyon hızına sahip ancak daha az verimli bir toplayıcıya sahip bir temizleyici etkili olmayacaktır. Herhangi bir hava temizleyicinin uzun vadeli performansı, üreticinin talimatlarına göre bakımına bağlıdır.

Bir hava temizleyicinin etkinliğini belirlemede bir diğer önemli faktör, kirletici kaynağının gücüdür. Özellikle masa üstü hava temizleyicileri, yakınlardaki güçlü kaynaklardan tatmin edici miktarda kirletici madde çıkaramayabilir. Belirli kaynaklara duyarlılığı olan kişiler, hava temizleyicilerin yalnızca kaynağı ortadan kaldırmak için ortak çabalarla birlikte yararlı olduğunu görebilir.

Geçtiğimiz birkaç yılda, ev bitkilerinin laboratuvar deneylerinde bazı kimyasalların seviyelerini azalttığının gösterildiğine dair bazı tanıtımlar yapıldı. Bununla birlikte, şu anda, makul sayıda ev bitkisinin evlerde ve ofislerde önemli miktarlarda kirletici maddeyi ortadan kaldırdığına dair bir kanıt yoktur. Kapalı ev bitkileri aşırı sulanmamalıdır çünkü aşırı nemli toprak, alerjik bireyleri etkileyebilecek mikroorganizmaların büyümesini teşvik edebilir.